در نشست تخصصی اتاق تهران؛
ورود پلت فرم های اینترنتی به توزیع آنلاین دارو بررسی گردید
به گزارش توسعه نرم افزار، در نشست تخصصی بررسی پلت فرم های آنلاین توزیع دارو، وضعیت کنونی پلت فرم ها و چالش های قانونی ورود آنها به توزیع آنلاین دارو مطرح و بررسی گردید.
به گزارش توسعه نرم افزار به نقل از مهر، نشست تخصصی بررسی پلت فرم های اینترنتی با تمرکز بر پلت فرم های عرضه دهنده خدمات آنلاین سلامت و توزیع دارو در اتاق بازرگانی ایران برگزار گردید. در این جلسه که با همکاری کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات و همینطور کمیسیون حقوقی و حمایت های قضایی و مقرراتی اتاق بازرگانی ایران برگزار شده بود، وضعیت کنونی پلت فرم ها و چالش های قانونی ورود آنها به توزیع آنلاین دارو مطرح و بررسی گردید. در آغاز این جلسه، سادینا آبایی، رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق بازرگانی ایران به اهمیت اقتصاد دیجیتال و هوشمندسازی تصریح کرد و اظهار داشت: اگر لایه های مختلف دولت و مردم و حاکمیت از اهمیت اقتصاد دیجیتال و هوشمندسازی غافل باشند، گرفتار عقب ماندگی بسیار زیادی خواهیم شد. وی ادامه داد: اگر مقرر است ارتباط بین المللی برای کشور متصور باشیم، باید بتوانیم در این عرصه فعالیت نماییم و پیشرفت های مؤثری داشته باشیم. تحول دیجیتال مسیری را برای کشور و مردم فراهم می آورد که اگر به این مسیر نپیوندیم به عقب ماندگی گرفتار خواهیم شد. خوشبختانه امروز، فهم تحول دیجیتال بین ما درحال شکل گیری است. باید تاکید نماییم که ابتدا احتیاج به درک این مقوله داریم تا سپس ادبیات آنرا در بین خودمان به اشتراک بگذاریم. آبایی با اعلان اینکه رسیدن به مفهوم مشترکی از «پلتفرم» بین فعالان اکوسیستم اقتصاد دیجیتال، یک لزوم است، اضافه کرد: طبق اعلام مرکز توسعه تجارت الکترونیک هم اکنون حدود ۵۰۰ پلت فرم در کشور وجود دارند که فقط برخی از آنها فعال می باشند. وی ضمن اشاره به تازگی مفهوم پلت فرم در کشور اظهار داشت: هرچند مفهوم پلت فرم ها چندسالی است که به کشور وارد شده اما هنوز برای ما تازگی دارد و قانونی که دراین باره وجود دارد، در ارتباط با سال ۱۳۸۲ است؛ یعنی زمانیکه چنین بستری اصلاً در کشور فراهم نبوده است. پلتفرم ها جرأت ورود به حوزه دارو را ندارند نیما فاضلی، مدیرعامل یک استارت اپ فعال در حوزه سلامت در این جلسه ضمن اشاره به مشکلات پیش روی پلت فرم ها در حوزه سلامت دیجیتال اظهار داشت: از بین ۵۰۰ پلت فرم فعال در کشور، برخی از آنها در حوزه سلامت فعالیت می نمایند اما بخشی از این فعالان حوزه سلامت تمایلی به سرمایه گذاری در حوزه توزیع آنلاین دارو ندارند. گرچه تنها مشکلات سلامت دیجیتال در کشور به پلت فرم های توزیع آنلاین دارو محدود نمی گردد، اما این پلت فرم ها بیشترین مشکلات را در حوزه سلامت دارند. او همینطور از عدم رسیدگی وزارت بهداشت به مشکلات رگولاتوری سکوهای عرضه دهنده خدمات سلامت هم گلایه نمود. چه نهادی مسئول پلت فرم های دارویی است؟ مجید خداپرست، مدیر و مؤسس سامانه توزیع دارو ضمن اشاره به سرعت بالای تغییرات در حوزه ی تکنولوژی و سرعت پایین قانون گذاری در ایران اظهار داشت: سرعت قانونگذاری در کشور به قدری آهسته است که از رخدادهای روز جا مانده و بعضی از قوانین موجود در کشور، به اقتضای فضای دو دهه قبل بوده و با وجود تحولات پیش آمده، همچنان بی تغییر مانده است. وی ادامه داد: «زمانی که کرونا آمد، تقاضا برای فعالیت آنلاین داروخانه ها بیشتر شد و قرار بر این شد که پلت فرم ها با شرایطی تعیین شده، فعالیت کنند. با این همه پس از گذشت ۴ سال از کرونا هنوز مشخص نیست مسئولیت پلت فرم های دارویی بر عهده چه کسی است؟ فاضلی ضمن اشاره به اجرای طرح پایلوت از جانب سازمان غذا و دارو برای دریافت داروی نسخه ای از داروخانه های آنلاین اظهار داشت: آن چه هم اکنون وجود دارد قوانین نیم بندی است که بتوانیم فعلا فعالیت نماییم. اگر مقرر است هم افزایی وجود داشته باشد، طبق جمع بندی های انجام شده باید در مدل آیین نامه دارورسانی باشد. هم اکنون سازمان غذا و دارو در مرحله مطالعاتی شروع دارو رسانی آنلاین در یکی از استانهای کشور است که بیمار با کد پیگیری نسخه خویش را در سامانه ملی بارگذاری کند و بعد داروخانه نسخه را برای کاربر بپیچد. فشارهای سازمان غذا و دارو به پلت فرم ها رضا ملکی، کارشناس مرکز همکاریهای تحول و پیشرفت هم در ادامه این نشست به مسئله طرح شکایت های مختلف از پلت فرم های توزیع دارو اشاره نمود که سبب شده که این مرکز به مسئله پلت فرم های توزیع دارو ورود کند. وی ادامه داد: با آغاز همه گیری کرونا در کشور، سران قوا در شورایی تصمیم گرفتند که به خاطر شرایطی که کشور با آن روبرو بود، بند ششم آیین نامه قانون تجارت الکترونیک فعلا در نظر گرفته نشود. در این شرایط بود که پلت فرم ها توانستند در حوزه عرضه خدمات برخط سلامت بخصوص توزیع اقلام داروخانه ای ورود کنند و دسترسی شهروندان به خدمات پزشکی و درمانی را تسهیل کنند. اما بعد از پشت سر گذاشتن شرایط اوج بیماری کرونا، سازمان غذا و دارو فشارهای خویش را به پلت فرم ها شروع کرد. کارشناس مرکز همکاریهای تحول و پیشرفت ضمن اشاره به آیین نامه «حمایت از تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین در حوزه سلامت» که به تصویب هیئت وزیران در سال ۱۴۰۱ رسیده، اضافه کرد: در تبصره ۲ ماده ۸ آن آیین نامه گفته شده است که وزارت بهداشت موظف است با همکاری وزارت ارتباطات شرایطی را فراهم آورد که شرکتهای دانش بنیان دارو را توزیع کنند. این آیین نامه در حوزه توزیع آنلاین دارو توسط پلت فرم ها فصل الخطاب بود و فعالیت پلت فرم ها در حوزه توزیع دارو را به رسمیت شناخت. این آیین نامه به سازمان غذا و دارو ۲ ماه فرصت داده که آیین نامه توزیع آنلاین دارو را تدوین و ابلاغ کند. منتها این کار انجام نشد و سازمان غذا و دارو علل مختلفی در اینباره می آورد. دلایلی همچون اینکه شاید دارو قاچاق باشد، توزیع آنلاین دارو مبحث حساسی است و مسئولیت آنرا چه کسی به گردن می گیرد. وزیر ارتباطات مصر است که این منازعه به نفع پلت فرم ها حل شود ملکی ضمن اشاره به فعالیت قانونی پلت فرم های توزیع آنلاین دارو، اضافه کرد: پلت فرم ها از اینماد و اتحادیه کسب و کارهای مجازی مجوز خویش را دریافت کرده اند اما سازمان غذا و دارو این مجوزها را به رسمیت نمی شناسد و با طرح شکایت های مختلف که به طور عمده هم از جانب دانشگاه های علوم پزشکی به انجام می رسد، فعالیت پلت فرم ها را با مشکل مواجه کرده است. وی ضمن اشاره به ورود بخش های مختلف دولت برای حل مشکل پلت فرم ها اضافه کرد: بعد از طرح شکایت سازمان غذا دارو ضد پلت فرم ها، بخش های مختلف دولت پیگیر تدوین آیین نامه توزیع دارو از سازمان غذا و دارو شدند. رویه سازمان غذا و دارو این بوده که این مورد حساس است و حتی ابهاماتی هم به آیین نامه قانون حمایت شرکتهای دانش بنیان وارد کردند. یکی از ابهامات آنها این بود که منظور از حق توزیع، توزیع به شرکتهای پخش دارو است و نه کاربر نهایی. سازمان غذا و دارو در اینباره به معاونت حقوقی ریاست جمهوری نامه ای ارسال کرد و معاونت حقوقی هم در پاسخ به آن اعلام نمود که فعالیت بین پلت فرم و کاربر نهایی هم مشمول توزیع می شود. کارشناس مرکز همکاریهای تحول و پیشرفت ضمن اشاره به ورود هیئت مقررات زدایی به حل مشکل عدم تدوین آیین نامه توزیع آنلاین دارو اظهار داشت: هیئت مقررات زادیی هم طی مصوبه ای به سازمان غذا و دارو فرصت چهارماهه ای در جهت رفع ایراد خود، داد. حدود دو ماه پیش این فرصت به اتمام رسید. دراین میان انجمن داروسازان هم بشدت با فعالیت پلت فرم ها مخالف است و نامه های مختلفی به سازمان ها و نهادهای مختلف ارسال کرده است. وی افزود: به دنبال مصوبه هیئت مقررات زدایی، کمیسیون اصل ۹۰ هم در نامه ای از سازمان غذا و دارو خواست که این سازمان دلیل خویش را برای به تأخیر انداختن تدوین آیین نامه اعلام نماید. پس از این نامه، مسؤلان وزارت بهداشت و وزارت ارتباطات گرد هم آمدند و وزارت بهداشت در این جلسه فرصت یک ماهه ای برای تدوین آیین نامه دریافت کرد. هرچند دو سه هفته است که رئیس سازمان غذا و دارو اعلام نموده است که طرحی در حوزه دارورسانی آنلاین، به صورت آزمایشی در یکی از استان ها در حال اجراست اما آیین نامه مذکور به صورت رسمی منتشر نشده است. کارشناس مرکز همکاریهای تحول همینطور اضافه کرد: باوجود اشکالات که سازمان غذا و دارو به توزیع آنلاین دارو توسط پلت فرم ها می گیرد، راهکارهایی برای رفع این ایرادات وجود دارد. در دولت هم وزارت اقتصاد به میان آمده است و وزیر ارتباطات هم گفته مصر هستیم که این منازعه به نفع پلت فرم ها حل شود و معاون علمی رئیس جمهوری هم آیین نامه پیشنهادی خویش را به معاون اول رئیس جمهوری تقدیم کرده است. تعارض منافع سازمان غذا و دارو با توزیع آنلاین دارو گلرخ داوران، مدیر فعال در حوزه سلامت دیجیتال با تاکید به پرداختن به چرایی به وجود آمدن یک کسب و کار به جای چگونگی آن، اظهار داشت: چرایی به وجود آمدن کسب و کار در حوزه توزیع آنلاین دارو برای ما کاملا مشخص است. ما کسب و کاری را در حوزه دارویی داریم که نیاز مردم و داروخانه است و دراین میان پلت فرم هم نقش تسهیل گری خویش را ایفا می کند. وی ادامه داد: برخی افراد به سبب جایگاهی که در آن حضور دارند گرفتار دید تونلی شده اند و با این دید به مبحث دارورسانی توسط پلت فرم ها نگاه می کنند و نمی توانند خدمت رسانی را که کسب و کار باوجود موانع به مردم عرضه می دهد، ببینند. این فعال اقتصاد دیجیتال با اعلان اینکه داروخانه در این آشفته بازار دارویی کشور ترجیح می دهد که فروش آنلاین داشته باشد، اظهار داشت: ۱۰ درصد از داروخانه هایی که در ایران در قسمت خصوصی فعال می باشند، با مجموعه اسنپ دکتر همکاری دارند و آماده فعالیت در حوزه دارورسانی آنلاین هستند اما تعداد زیادی از آنها تهدید و حتی پلمب شده اند. زمانیکه ۱۰ درصد از داروخانه ها با وجود تمام خلاءهای قانونی ترجیح می دهند که با پلت فرم همکاری کنند، یعنی همکاری با پلت فرم به نفع اقتصاد داروخانه است. او همینطور ضمن اشاره به نیاز مردم به دریافت خدمات آنلاین سلامت همچون خرید اینترنتی دارو اضافه کرد: خیلی از افراد توانیاب در کشور یا افرادی که به تنهایی زندگی می کنند و یا به داروخانه دسترسی ندارند، از خدمات آنلاین پلت فرم های سلامت و توزیع دارو استفاده می نمایند و از خدمات بهتری بهره مند می شوند. داوران در ادامه اضافه کرد: باید بپذیریم که هیئت وزیران در چرایی فعالیت کسب و کارهای در حوزه توزیع آنلاین دارو توافق دارند اما در جلسات در رابطه با جزئیات صحبت می نماییم و با تشکیل فضای مسموم و آلوده و فراخواندن کسب و کار در دادگاه و جلسات مختلف، جلوی فعالیت کسب و کار دیجیتال را می گیریم. وی ضمن اشاره به مصوبه هیئت وزیران در رابطه با تدوین آیین نامه توزیع آنلاین دارو اظهار داشت: هیئت وزیران ۱۹ ماه پیش این مساله را پذیرفته است که باید زمینه عملیاتی شدن توزیع دارو از راه پلت فرم ها و کسب و کارهای اینترنتی فراهم گردد و تنظیم گری توزیع آنلاین دارو توسط پلت فرم ها اتفاق بیفتد. اما در این زمان، اقدامات و مخالفت های سازمان غذا و دارو، انجمن داروسازان، برخی شرکتهای داروسازی و افرادی که فعالیت پلفترم ها در حوزه توزیع دارو را در تعارض با منافع خود می بیینند، فقط تنظیم گری را به تأخیر انداخته اند. وی با اعلان اینکه چگونگی توزیع آنلاین دارو بر عهده سازمان غذا و دارو است، اظهار داشت: در این ۱۹ ماه ما شاهد ترک فعل آشکار سازمان غذا و دارو بوده ایم. در این زمان حتی مجوز فروش آنلاین داروخانه ها به سبب همکاری با اسنپ دکتر توسط سازمان غذا و دارو باطل شده؛ مجوزی که داروخانه با دردسر فراوان دریافت کرده است. در نتیجه ما این مسائل را ناشی از نگرانی سازمان برای سلامت مردم نمی بینم، بلکه آنرا نشانه های واضح تعارض منافع این سازمان با توزیع آنلاین دارو توسط پلت فرم ها می دانیم. وی ضمن اشاره به آیین نامه عرضه خدمات غیرحضوری نسخ الکترونیک در داروخانه و مکلف شدن سازمان غذا و دارو برای ایجاد سامانه در این آیین نامه، اظهار داشت: چرا کاربر باید درخواست خویش را در سامانه یا درگاه سازمان غذا و دارو ثبت کند. این نشانه تضاد منافع است. چرا سازمان غذا و دارو باید وارد فضای شخصی افراد و فضای کسب و کار شود و رقابت ایجاد نماید. داوران ضمن اشاره به الگوبرداری از تنظیم گری کشورهای پیش رو مثل آمریکا، هند و پاکستان در حوزه توزیع آنلاین دارو اظهار داشت: مخالفان توزیع آنلاین دارو تجربه هند و پاکستان، امارات و آمریکا را در این عرصه نقد می کنند، در حالیکه هند یکی از کشورهای پیشرو در حوزه ی تکنولوژی و دارو است. وی با اعلان اینکه کسب و کار با وجود تمامی مشکلات جلو می رود و به مردم خدمت رسانی می کند، اضافه کرد: کسب و کار به جای این که به بهبود خدمات و پیشرفت خود فکر کند باید درگیر حاشیه های ناصواب شود. داوران با اعلان اینکه حفظ اطلاعات کاربران بر عهده وزارت بهداشت است، اضافه کرد: ما بعنوان کسب و کار ترجیح می دهیم که اطلاعات خصوصی کاربران توسط وزارت بهداشت حفظ شود. سازمان غذا و دارو در رابطه با توزیع آنلاین دارو برخورد سلبی دارد احمد آتش هوش، رئیس کمیسیون حقوقی و حمایت قضایی و مقرراتی اتاق ایران، هم در این جلسه ضمن اشاره به حساسیت های بالای حوزه دارو اظهار داشت: اطلاعات بیمار اهمیت بسیار دارد و باید محرمانگی آن تضمین شود. وی با اعلان اینکه فرآیند توزیع آنلاین دارو سیر قانونی پیچیده ای دارد و بخش های بسیاری هم در فرآیند تصمیم گیری آن ورود کرده اند، اضافه کرد: مصوبه هیئت وزیران در تیر ماه ۱۴۰۱ وزارت بهداشت را مکلف کرده است که ظرف مدت ۲ ماه با همکاری وزارت ارتباطات موجبات توزیع دارو را از راه پلت فرم ها فراهم آورد. با این وجود سازمان غذا و دارو به سبب برخورد سلبی، اساساً وارد این قضیه نشده است. هرچند آیین نامه ای تحت عنوان «ارائه خدمات غیر حضوری نسخ الکترونیک در داروخانه ها» به دست ما رسیده که اساسا مطلوب نظر پلت فرم ها نیست، چون یکجانبه نوشته شده است. رئیس کمیسیون حقوقی اتاق ایران تصریح کرد: دغدغه های حوزه سلامت و دارو قابل توجه است و این حقیقت قابل انکار نیست که باید نقاط مشترکی میان طرفین پیدا کرد. طبیعتاً وزارت بهداشت به سبب اینکه با سلامت مردم سروکار دارد با تکنولوژی های جدید محافظه کارانه برخورد می کند. وی افزود: در کمیسیون بهداشت مجلس، فضای کمیسیون نیز، مبتنی بر تنظیم گری است. ما در کمیسیون حقوقی اتاق ایران این نکته را مطرح کرده ایم که اگر فعالیت پلت فرم ها الزاماتی صورت گیرد، بخش زیادی از منازعات رفع خواهند شد. در واقع پیشنهاد ما اینست که پلت فرم ها با ساز و کاری مشخص ملزم به حفظ داده بیماران باشند. فراهم کردن امکان تماس مستقیم داروساز و بیمار از راه پلت فرم هم از مسائل دیگری است که باید از جانب پلت فرم ها تضمین شود. نگاه صفر و یکی به پلت فرم ها صدمه می زند بهراد آزادی، مدیرعامل پلت فرم فعال در حوزه سلامت هم در این جلسه به نبود قوانین مشخص و همینطور نگاه صفر و یکی و صدمه زننده به پلت فرم ها اشاره نمود و اظهار داشت: ما پلت فرم ها معتقدیم دیتای سلامت بیمار بسیار اهمیت دارد و باید حفظ شود. اگر هم مقرر است اپراتوری برای جمع آوری اطلاعات کاربران طراحی شود ما مشکلی نداریم، اما پلت فرم باید به اطلاعات بی نام کاربران دسترسی داشته باشند. در ادامه سعید رسول اف، نایب رییس دوم کمیسیون نوآوری، تحول و بهره وری اتاق بازرگانی تهران بیان نمود: ما باید منافع توزیع کننده دارو و پلت فرم ها و رقابتی را که مابین بخش های مختلفی در اکوسیستم شکل می گیرد، به رسمیت بشناسیم. وی ادامه داد: روزی در همین کشور اتحادیه تاکسی های تلفنی هم با تاکسی های اینترنتی مثل اسنپ مخالفت می کردند اما دست آخر اکوسیستم برای کاربر نهایی شکل گرفت. تعارض آشکار آیین نامه وزارت بهداشت در حوزه توزیع آنلاین با سیاست های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی حامد هوشیاران، پژوهشگر حوزه تنظیم گری دارو در رابطه با استناد برخی مخالفان توزیع آنلاین دارو به ماده ۶ قانون تجارت الکترونیک اظهار داشت: بعضی می گویند که نسخه الکترونیکی با ماده ۶ قانون تجارت الکترونیک تناقض دارد در حالیکه اساساً بند ب ماده ۶ این قانون در رابطه با استناد ناپذیری نسخ الکترونیکی است. وی افزود: اگر ما بپذیریم که نسخه الکترونیکی با این قانون در تناقض است، کارکرد نسخه الکترونیک زیر سوال برده ایم و دلیلی برای این کار وجود ندارد. همینطور عده ای معتقدند که همین ماده قانونی با توزیع آنلاین دارو هم در تعارض است. اگر همه این ادعاها در رابطه با تعارض با قانون را بپذیریم این سوال مطرح می شود که آیا سازمان غذا و دارو که مجوز انحصاری توزیع آنلاین دارو به مدت یک سال به بیمه دی داده، مرتکب تخلف شده است؟ هوشیاران ضمن اشاره به این که اساساً اراده ای برای تدوین آیین نامه توزیع آنلاین دارو با محوریت فعالیت پلت فرم ها در متولیان وجود ندارد، اظهار داشت: سازمان غذا و دارو در حالی چالش حفظ اطلاعات خصوصی و سلامت کاربران و حفظ ارتباط داروساز با کاربر در توزیع اینترنتی دارو توسط پلت فرم ها را مطرح می کند، که همه این موارد هم اکنون توسط پلت فرم ها رفع شده یا امکان حل آنها وجود دارد. این پژوهشگر حوزه تنظیم گری دارو در ادامه اضافه کرد: در صورتیکه سازمان غذا و دارو در آیین نامه ای که تدوین آن به وزارت بهداشت تکلیف شده بخواهد وارد تصدی گری شود و با راه اندازی سامانه ای پلت فرم ها را کنار بزند، با سیاست های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی تعارض آشکار دارد. وی اظهار داشت: آن چه که در تبصره ۲ ماده ۸ آیین نامه «حمایت از تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین در حوزه سلامت» آماده است، محوریت با پلت فرم است نه با سازمان غذا و دارو. در حالیکه تمرکز وزارت بهداشت برای تدوین آیین نامه بر محوریت تصدی گری بر توزیع آنلاین دارو و حذف پلت فرم ها است. هوشیاران ضمن اشاره به بلاتکلیفی آیین نامه مبحث ماده ۶۰ قانون تجارت الکترونیکی در رابطه با ذخیره و پردازش اطلاعات در حوزه سلامت اظهار داشت: سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت ۲۰ سال است که ما را چشم انتظار مصوبه ای در رابطه با پردازش اطلاعات قرار داده اند و امیدواریم که حسرت تدوین آیین نامه توزیع اینترنتی دارو ۲۰ ساله نشود. وی اظهار داشت: باید حقوق جدید به رسمیت شناخته شود تا امکان چانه زنی و عرضه راهکارهای مناسب فراهم گردد و چرخ کسب و کار هم بچرخد. این پژوهشگر حوزه تنظیم گری دارو در انتها اظهار داشت: مزیتی در نظام سنتی فروش دارو نیست که در پلت فرم ها نباشد اما میزیت های فراوانی مثل شفافیت در توزیع آنلاین دارو از راه پلت فرم ها وجود دارد که نظام سنتی نمی تواند از آن برخوردار باشد.
منبع: توسعه نرم افزار
مطلب توسعه نرم افزار را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط در DevSoft
نظرات بینندگان DevSoft در مورد این مطلب